“Λεπρές ισορροπίες”... στα ενδότερα.

Κυκλοφόρησε πρόσφατα η δεύτερη ποιητική συλλογή του Γιάννη Στρούμπα από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης.

“Λεπρές ισορροπίες”... στα ενδότερα.

ΚΕΡΒΕΡΟΣ

Στον καθρέφτη βλέπω
τα τρία μου πρόσωπα.

Γ. Σ.

Συμβαίνουν ακόμη και σήμερα, μικρά συγκινητικά γεγονότα της πνευματικής μας ζωής, δείγματα που φανερώνουν πως η ανθρώπινη ανάγκη της επικοινωνίας, όχι μόνο με τους άλλους αλλά και με το ανέκφραστο, είναι ένστικτο ανακοίνωσης της βαθύτερης σκέψης και αίσθησης του ανθρώπου, που ανεβάζει την ποιότητα της κοινωνικής μας συμβίωσης και της δημιουργικής μας δύναμης.
Σε μια αντιποιητική και αντιλυρική εποχή, είναι πολύ σημαντικό να εκδίδονται ποιητικές συλλογές και ιδιαίτερα από ποιητές που ζουν σε επαρχιακές πόλεις. Είναι από εκείνα τα γεγονότα που μας θυμίζουν πως η ανθρώπινη ψυχή δημιουργεί τους δικούς της κραδασμούς και μέσα από τα πολλαπλά, βαθιά αντιφατικά και άγνωστα πολλές φορές πρόσωπά της, αναζητά τις λεπτές της ισορροπίες σε μια επικοινωνία της με τους άλλους. Διαφορετικά, η πράξη αυτής της αναταραχής δεν θα είχε κανένα απολύτως σκοπό.
Αναζητώντας λοιπόν αυτές τις λεπτές ισορροπίες ψυχής, ο Κομοτηναίος φιλόλογος και ποιητής Γιάννης Στρούμπας μας δίνει τη δεύτερη ποιητική του κατάθεση με τον τίτλο “Λεπρές ισορροπίες”. Μετά από την πρώτη ποιητική του συλλογή, “Τ’ αναγκαία προς το τ-ζην”, όπου καταφέρνει με ιδιαίτερο προσωπικό ύφος να καταγράψει την κοινωνική πολιτική και πολιτιστική αλλοτρίωση της ζωής μας, επανέρχεται σαρκάζοντας πάλι, αυτήν τη φορά όχι τον περίγυρο, αλλά τον βαθύτερο, κρυφό και υποχθόνιο κόσμο του ανθρώπου που λιμνάζει στις λεπτές… λεπρές ανισορροπίες του:

“[…] Καμαρώνω σαν
Στην τραμπάλα ισορροπούν οι αντιφάσεις μου
Στην κούνια πάνω κάτω οι σεμνές φιλοδοξίες
Στο γύρω-γύρω-όλοι τρικυμία εν κρανίω
Στην τσουλήθρα οι εκπτώσεις μου. […]”

Λεπτές ισορροπίες

Άσκηση αυτογνωσίας και ευρηματικός ο τρόπος του ποιητή, που κατορθώνει να μας πει, με σκωπτική διάθεση, πως η ανθρώπινη φύση παίζει τα δικά της παιχνίδια με τις αδυναμίες και τα πάθη μας, κι εμείς οφείλουμε να τα δεχόμαστε με γενναιότητα:

“[…] Καθόλου δεν πτοούμαι.
Όλα τα παραπαίδια μου
για μένα είναι παιδιά μου.”

Λεπτές ισορροπίες

Οι μυθολογικές και διαχρονικές όψεις του υπαρξιακού μας πεπρωμένου θίγονται στο πρώτο ποίημα της συλλογής, που λειτουργεί και ως μότο, με την αλληγορική αναφορά στον Κέρβερο, το μυθικό τέρας με τα τρία πρόσωπα σκύλου και τα πενήντα κεφάλια φιδιών στο σώμα να συμβολίζουν το ανεξερεύνητο των αντιφατικών μας προσώπων. Σύμφωνα με τον Ησίοδο, οι άναρχες και άναρθρες κραυγές του Γίγαντα Τυφωέα και της αθάνατης Νύμφης Έχιδνας, από τους οποίους γεννήθηκε ο Κέρβερος, εκπροσωπούν την αντίθετη πλευρά της αρμονίας, και αυτή, ως άγρυπνος φρουρός της προσωπικής μας ευτυχίας, παλεύει να σώσει την πύλη ή τον καθρέφτη, όπου θα αντικρίσουμε το πραγματικό μας πρόσωπο:

“Στον καθρέφτη βλέπω
τα τρία μου πρόσωπα.”

Κέρβερος

Η ποίηση του Γιάννη Στρούμπα αποκαλύπτει με λιτό και άμεσο τρόπο το αθέατο υπαρξιακό μας βίωμα, φωτίζοντας μικρές καθημερινές στιγμές, όπου ο άνθρωπος βαλτώνει μέσα στα κατά συνθήκη ψεύδη του, τους συμβιβασμούς, τους φόβους του, την υστεροφημία και το συμφέρον, αγνοώντας τα αίτια της μιζέριας του.
Οι παράλληλες έννοιες που αναπτύσσονται γύρω από την αρχική έννοια της συλλογής είναι αποτέλεσμα αυτής της άγνοιας του αληθινού μας εαυτού. Μια ομαδική συναισθηματική χρεοκοπία στο “κοπαδιαστό μας μποτιλιάρισμα”, “σ’ έναν πεζοδρόμιο νήπιας κουμπωμένης μοναξιάς”, γιατί:

“[…] Δίπλα σου οι άλλοι χαμηλώνουν το τζόκεϊ στο φεγγάρι
με απρόσωπη πυξίδα […]”

Πεζόδρομος νήπιας κυκλοφορίας

“Μας οχυρώνει ασφαλώς αδιαφανής κουρτίνα” και η μοναχική πορεία του καθενός που ξεκινάει από την άρνησή μας να παραδεχθούμε πάθη και αδυναμίες, και βρίσκει τη συνέχεια της σε σαρκοβόρα ένστικτα:

“[…] — Χοιρινή, μοσχαρίσια, κοτόπουλο, πανσέτα· όλα
στα κάρβουνα.
Τον κύριο απέναντι, παιδί μου· ψητό
στα κάρβουνα.”

Στα κάρβουνα

“Χώμα και σάλιο ο άνθρωπος”, μας γράφει ο ποιητής στο ποίημά του “Πρωτόπλαστος”. Προσωπικές φιλοδοξίες, αλαζονείες, ψεύδη και πάθη, σ’ ένα τοπίο ματαιότητας, σε μια εκπνοή από “διοξείδιο του άνθρακα” (“Εκπνοή”), που όσο κι αν ταράζεις τα νερά μόνος, “αυτά τα νερά δεν τιθασεύονται” (“Πρώτος στο χωριό”). Σπάνια επένδυση ν’ αποσυρθούμε στα ενδότερα, υπογραμμίζει στο ομότιτλο ποίημα (“Σπάνια επένδυση”), γιατί:

“[…] Ένα κάμπριο δεν φέρνει την άνοιξη
ούτε κάποια άλλη εποχή. […]”

Εποχούμενες εποχές

Όσο κι αν οι εποχές αλλάζουν, οι άνθρωποι παραμένουν ίδιοι, γιατί οι εποχές είναι μέσα μας κι εμείς καλούμαστε να τις δούμε, αρκεί να μη φοβόμαστε το σκοτεινό υπόγειο του εαυτού μας, όπου ο μυθικός Κέρβερος άγρυπνος περιφρουρεί τις αξίες που ισορροπούν τα πρόσωπά μας σε διαυγείς καθρέφτες. Και γιατί, όπως ο Γιάννης Στρούμπας καταθέτει ειρωνικά πάντα στην τρίτη ενότητα της συλλογής του, ο ορισμός του ανθρώπου είναι:

“Πνεύμα ψυχωμένο ως το κόκαλο.”

Ορισμός του ανθρώπου

Άσχετα αν τα φτερά του μετά από αλυσιδωτές αντιδράσεις καταλήγουν.

“[…] Όπως εκρήγνυνται
οι κρίκοι της αλυσίδας
Όπως οξειδώνονται
και κανένα γράσο
δεν λυγίζει τη σκουριά
Εξηγείται
πώς βαλτώνει μια ζωή
μετατρεμμένη
σε ποδήλατο.”

Αλυσιδωτή αντίδραση

Ελένη Δημητριάδου–Εφραιμίδου,
Ιούνιος 2010.